Marek Hłasko to polski pisarz i scenarzysta filmowy, który decyzją Sejmu RP został ogłoszony jednym z patronów roku 2024. Z tej okazji przypominamy najważniejsze fakty z jego biografii.
Urodził się 14 stycznia 1934 roku w Warszawie. Był synem urzędnika państwowego Macieja Hłaski i jego żony Marii, którzy rozwiedli się, gdy Marek miał trzy lata. Okres okupacji spędził w Warszawie. Pierwszą próbą literacką przyszłego pisarza był pamiętnik, który zaczął pisać w 1945 roku. Po zakończeniu wojny Marek i jego matka mieszkali w Częstochowie, Białymstoku, Chorzowie i Wrocławiu. Częste przeprowadzki wpłynęły na edukację Hłaski, który nie zdołał ukończyć szkoły średniej. W szkole czuł się wyobcowany, a w uzyskaniu akceptacji rówieśników nie pomagał mu dziecięcy wygląd – Marek wydawał się kilka lat młodszy niż w rzeczywistości.
W wieku szesnastu lat podjął pracę w stoczni rzecznej we Wrocławiu. Następnie ukończył kurs kierowcy ciężarówek. Pracował fizycznie w Bystrzycy Kłodzkiej – pobyt w Bieszczadach stał się dla niego inspiracją do napisania powieści Następny do raju. Często zmieniał miejsce pracy, imał się różnych dorywczych zajęć. Ucieczką od codziennej monotonii była dla niego twórczość literacka. Wartość jego pierwszych tekstów dostrzegli Igor Newerly, Bogdan Czeszko i Stefan Łoś. Zadebiutował w 1954 roku, publikując opowiadanie Baza Sokołowska. Książkowym debiutem Hłaski był zbiór opowiadań Pierwszy krok w chmurach, wydany dwa lata później. Dzieło spotkało się z pozytywnym przyjęciem krytyków, a Marek Hłasko nawiązał współpracę z paryską „Kulturą” Jana Giedroycia. W 1957 roku wyjechał do Kazimierza nad Wisłą, gdzie pracował nad Cmentarzami. Odwiedziła go Agnieszka Osiecka, co zakończyło się romansem i wieloletnią przyjaźnią.
Opowiadania Marka Hłaski były wielokrotnie ekranizowane – adaptacji filmowej doczekały się m.in.: Pętla, Ósmy Dzień Tygodnia, Śliczna Dziewczyna (tytuł filmu Spotkania), Następny do raju (jako Baza ludzi umarłych). Hłasko współpracował przy nich jako jeden ze scenarzystów. W 1957 roku pisarz zdecydował się na emigrację, czym naraził się na ataki ze strony rządowych mediów. Hłasko prowadził życie nomady, odbywając liczne podróże i często zmieniając miejsce pobytu: mieszkał we Francji, Włoszech i Niemczech. Spotykał się z niemiecką aktorką Sonją Ziemann. W 1959 roku otrzymał azyl polityczny w Berlinie Zachodnim. Następnie udał się do Izraela, gdzie wdał się w romans z pisarką Esther Steinbach. W 1961 roku, podczas pobytu w Londynie, poślubił Ziemann. W tym samym czasie u pisarza rozpoczęły się poważne problemy zdrowotne. W 1963 r. spędził miesiąc w więzieniu po spowodowaniu wypadku samochodowego. Jego twórczość, mimo początkowej aprobaty, została ocenzurowana, a kolejne dzieła ukazywały się poza granicami kraju. Opublikowano: Pięknych Dwudziestoletnich, Drugie zabicie psa, Palcie ryż każdego dnia. Ostatnią książką wydaną za życia pisarza była Sowa, córka piekarza (1968).
Marek Hłasko zmarł w nocy z 13 na 14 czerwca 1968 roku. Bezpośrednią przyczyną przedwczesnej śmierci pisarza była zapaść wywołana połączeniem środków nasennych i alkoholu.
Pisarzowi poświęcono kilka biografii, m.in. Piękny dwudziestoletni (Andrzej Czyżewski), Matka Hłaski, Miłosne gry Marka Hłaski (Barbara Stanisławczyk). W sierpniu 2023 roku, uchwałą Sejmu, rok 2024 określono rokiem Marka Hłaski, argumentując wybór pisarza następująco: potrafił nasycić banalne motywy i tematy zaczerpnięte z potocznego życia głęboką treścią egzystencjalną.
źródło:
wikipedia
