NA TROPIE WIELKANOCY
WIELKANOCNE ZWYCZAJE
Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijan.
Poprzedza ją Wielki Tydzień. To wyjątkowy czas, w którym obrzędy
religijne, piękne obyczaje i tradycje ludowe oraz świat przyrody splatają
się w jedno. Warto wraz z dziećmi poznawać tradycje i zwyczaje,
rozmawiać o ich znaczeniu, obserwować wszystkie zmiany.
 |
| źródło własne |
PREZENT OD WSPANIAŁEJ PANI EWELINY
Z KLUBU "POD SKAŁKĄ" MCKIS JAWORZNO
A oto kilka tradycji związanych ze Świętami Wielkanocnymi:
- Niedziela Palmowa – upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy,
kiedy ludność witała go śpiewem i kładła na drodze liście palmy;
w polskiej tradycji zmieniły się one w wierzbowe gałązki ubrane
kolorowymi wstążkami, ziołami, trawą; poświęcone nabierały
cudownej mocy i miały przynosić szczęście; palemkami klepano
też zwierzęta, by były zdrowe przez cały rok; palmy zatknięte w
domu, np. za obraz, miały chronić dom przed piorunami, a
wszystkich domowników – przed złymi mocami, bólem
i chorobami;
 |
| źródło własne |
- Wielki Tydzień:
- Wielki Czwartek - w tym dniu księża polewają stopy dwunastu
mężczyznom na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy; woda nabiera
niezwykłej mocy dawania urody - dziewczęta wchodzą do
strumieni, rzek lub źródeł; chłopcy słomianą kukłę Judasza
wlekli ulicami, wokół domów, po polach i topili w wodzie; pod
kapliczkami i na rozstajach dróg palono ogniska dla
zbłąkanych dusz;
- Wielki Piątek - to dzień smutku i wyciszenia; w kościołach nie
ma mszy - to jedyny taki dzień w roku, natomiast jest nocne
czuwanie przy grobie Jezusa, którego pilnują strażnicy (strażacy,
harcerze, żołnierze); dawniej modlitwy były bardziej widowiskowe
- odbywały się procesje grzeszników odzianych w worki żałobne,
którzy kładli się krzyżem na podłodze i przepraszali za swoje
grzechy;
 |
| źródło własne |
- Wielka Sobota - podczas nabożeństwa w tym dniu święci
się ogień, wodę i ciernie; dawniej święconą wodą spryskiwano
dom, by rok był spokojny, a ogień podsycano i wrzucano do
niego gałązki leszczyny, powstały popiół rozrzucano w dniu
pierwszej orki, bo miało zapewnić szczęście i dostatek; sobota
to też dzień święcenia pokarmów, ale zgodnie z tradycją
święconka powinna zostać przygotowana już w Wielki Piątek;
do koszyczka wkładamy:
 |
| źródło własne |
- Wielkanoc, tak jak Boże Narodzenie, ma swoje danie i przysmaki;
zgodnie z tradycją należy je przygotować już w piątek, ponieważ
po sobotnim święceniu nie powinno się już nic sprzątać ani
przygotowywać; według tradycji stół wielkanocny powinien być
przykryty białym obrusem i ubrany liśćmi bukszpanu, na środku
stawiamy baranka i rzeżuchę - to symbol rodzącego się życia;
w Niedzielę Wielkanocną świętujemy, to najważniejsze święto
chrześcijańskie, nazywane dawniej Paschą, uczestniczymy w mszy
rezurekcyjnej, później zasiadamy do świątecznego rodzinnego
śniadania, dzieci bawią się w poszukiwanie prezentów podrzuconych
przez zajączka; tradycyjne świąteczne potrawy to:
żurek – czyli barszcz biały,
kiełbasa – zwykle biała, na ciepło,
szynka wędzona w jałowcowym dymie,
ćwikła z chrzanem,
pieczone mięso,
własnoręcznie wykonana babka,
mazurek z artystycznymi dekoracjami,
pascha,
kołacz,
sernik (kiedyś zwany przekładańcem).
- Wielkanocny Poniedziałek - (lany poniedziałek, śmigus-dyngus)
to czas radości, zabawy, psikusów, w tym dniu polewamy się
wodą; dawniej śmigus i dyngus były osobnymi zwyczajami
– śmigus to smaganie, czyli uderzanie wierzbowymi gałązkami
lub polewanie wodą, w formie zabawy – chłopcy smagali
dziewczęta po gołych łydkach; dyngus to inaczej wykup - chłopcy
chodzili od domu do domu i w zamian za życzenia i śpiew
domagali się wykupu w postaci pisanek, słodyczy, czy pieniędzy;
z czasem połączono te zwyczaje i dziś tylko polewamy się wodą;
Wielkanocny Poniedziałek święci się pola palmami nasączonym
wodą, z tych palm robi się krzyżyki i wbija w ziemię, aby zapewnić
sobie dostatek.
WESOŁYCH ŚWIĄT!
